Jeszcze do niedawna rozwiązywanie problemów zwierzęcych kojarzyło nam się głównie z konsultacjami z lekarzem weterynarii. To do niego zgłaszaliśmy się w przypadku choroby pupila lub z prośbą o poradę dotyczącą jego niewłaściwego zachowania. Obecnie coraz popularniejszy staje się zawód zwierzęcego behawiorysty. Choć tak naprawdę jest to potoczne określenie zawodu zoopsychologa. Tytuł behawiorysta nie funkcjonuje bowiem w polskim prawie zawodów, nie istnieją żadne odgórne normy ani wytyczne, które musi spełniać osoba tak się tytułująca. Dlatego daje to niestety pole do licznych nadużyć, czego konsekwencję ponosić mogą zarówno ludzie jak i zwierzęta. Natomiast istnieją wytyczne dla zawodu zoopsychologa.
Trochę historii
Najbardziej sławnym przedstawicielem nurtu behawioryzmu był Burrhus Frederic Skinner. Zajmował się badaniem zachowania zwierząt – jego zdaniem behawioryzm skupia się tylko na tym co można zaobserwować, opisać i policzyć. Nie odmawiał zwierzętom posiadania podstawowych emocji ale się na nich nie skupiał. Przywiązywał dużą wagę do warunkowania zachowań zwierząt poprzez system nagród oraz kar.
Zoopsycholog natomiast skupia się głównie na przyczynach danego zachowana czyli emocjach. W kręgu zainteresowań zoopsychologa są potrzeby, emocje i sposoby ich wyrażania poprzez komunikację. Zoopsycholog to osoba, która dzięki odpowiedniemu wykształceniu i podejściu do zwierzęcia potrafi naprawić wiele problemów, z którymi zmaga się zwierzak i jego właściciel. Kim jest zoopsycholog i czym się zajmuje dowiesz się czytając dalszą część tekstu.
Kim jest zoopsycholog zwany potocznie behawiorystą zwierząt?
To osoba, która w swojej pracy łączy kilka dziedzin nauki. Zakres zoopsychologii jest, bowiem bardzo szeroki. Warto jednak zaznaczyć, że podstawową zasadą działania ze zwierzęciem jest jego bezpośrednia obserwacja w naturalnym środowisku, a metody i techniki pracy są zawsze dobierane indywidualnie.
Na początku trzeba jasno zaznaczyć, że behawiorysta nie zawsze jest również lekarzem weterynarii, co oznacza, że nie w każdym przypadku jest w stanie pomóc zwierzęciu od strony medycznej. Natomiast współpraca z lekarzem weterynarii jest dla zoopsychologa bardzo ważna, gdyż wiele problemów z zachowaniem wynika właśnie z choroby, bólu, złej gospodarki hormonalnej czy alergii. Należy znać podstawy medyczne, orientować się w dietetyce zwierząt, mieć wiedzę o emocjach, potrzebach, zachowaniu zwierząt oraz posiadać umiejętności interpersonalne – praca ta polega na współpracy nie tylko ze zwierzętami ale też z ludźmi
Behawiorysta zajmuje się więc głównie problemami natury behawioralnej, czyli zachowaniem zaburzającym harmonijne życie psa i jego opiekuna. Do problemów tych można zaliczyć wszelkiego rodzaju zaburzenia lękowe, agresję oraz nadpobudliwość czy reaktywność. Najczęstszym powodem interwencji psiego behawiorysty są różnego rodzaju zaburzenia lękowe. Psy to gatunek zwierząt niezwykle podatny na fobie dotyczące ludzi, przedmiotów jak i innych zwierząt, co przekłada się na problemy z zachowaniem pupila. Często ma ono związek z lękiem separacyjnym lub strachem przed otwartą przestrzenią czy samochodami.
Behawiorysta stara się pomóc psu poprzez kompleksowe działanie oparte na wiedzy naukowej i swoim doświadczeniu. Jego zadaniem jest bowiem dotarcie do tego, co warunkuje zachowanie psa i próba zmiany tych schematów. Praca ta odbywa się zarówno ze zwierzęciem, jak i jego opiekunem, z którym przygotowany zostaje plan działania i sposób komunikacji najlepszy dla tej pary.
Metody pracy psiego behawiorysty
Najważniejsza zasadą dotyczącą współpracy z tego typu specjalistą jest fakt, że to nie my idziemy do behawiorysty, tylko on przychodzi do nas. Dzieje się tak, ponieważ musi on mieć podgląd na zachowanie psa w jego naturalnym i niczym nie zaburzonym środowisku. Dlatego tak ważne jest, by w trakcie wizyty zachowywać się swobodnie i nie zmieniać żadnego elementu codziennego rytuału. Jest to istotne, bowiem pierwsza obserwacja dostarcza behawioryście informacji na temat źródła problemu i podsuwa możliwe sposoby jego rozwiązania. To również duża szansa na trafną ocenę, jak przebiega komunikacja między psem, a jego właścicielem.
Kiedy zgłosić się do psiego behawiorysty?
Do psiego behawiorysty należy zgłosić się, gdy zauważymy, że zachowanie naszego pupila odbiega do normy, czyli jest niezgodne z psim etogramem, Często ludzie zgłaszają się z zachowaniem, które jest naturalnym, instynktownym zachowaniem ale niepożądanym przez opiekuna np. kopanie dziur w ogródku. Trzeba wiedzieć, że nie jest to zaburzenie behawioralne. Najczęściej zgłaszane problemy behawioralne to stany lękowe, lęk separacyjny, agresja czy problemy z normalnym funkcjonowaniem w codzienności spowodowane reaktywnością. Oczywiście zachowania takie jak gryzienie nogi od stołu mogą świadczyć o poważniejszych lękach, dlatego należy bacznie obserwować znaki nadawane przez zwierzę i ich możliwe pochodzenie. W końcu czym innym jest niszczenie przedmiotów w trakcie szczenięcej zabawy, a czym innym rozpaczliwe wygryzanie dziury w drzwiach z tęsknoty za właścicielem.
Ważne, by zdać sobie sprawę z tego, czy źródło wielu zachowań bierze się z lęku. Dobry behawiorysta nie tylko określi przyczynę problemu ale pomoże ustalić, gdzie zabrakło prawidłowej komunikacji oraz jakie zdarzenia miały wpływ na teraźniejsze zachowanie psa. Zgłaszając się do psiego behawiorysty trzeba mieć również świadomość, że terapia behawioralna to ciężka praca, zarówno dla psa, jak i jego właściciela. Wymaga ona samodyscypliny oraz szczerości i chęci współpracy, które pozwolą zamienić się w sukces i lepsze życie dla naszego ukochanego czworonoga. Trzeba też wiedzieć, że nie ma błyskawicznych rozwiązań.
Poznaj szczegóły oferty psiego behawiorysty i zapisz swojego pupila na konsultacje z zoopsychologiem!
Odnoszę wrażenie, że na przestrzeni ostatnich lat rośnie świadomość w kwestii problemów behawioralnych u zwierząt. Dobrze, że jest tutaj poruszany taki temat. Edukowanie w kierunku zapewnienia naszym pupilom wysokiego komfortu życia jest świetną inicjatywą.